Jest to swoiście staropolska męska szata. Była ona bardzo długa z rękawami, zapinana na guziki z przodu. Wielokrotnie była ona nawet dłuższa od kontusza, w żywych, odważnych kolorach, z niezwykle kosztownych materiałów. Głównie noszony był przez szlachtę od siedemnastego wieku. Odpowiednikiem typowo ludowym była sukmana. Żupan zawsze noszony był pod kontuszem. Nazwa pochodzi od arabskiego dżubba lub włoskiego giubbone, czyli frak, kaftan.